ชื่อสมุนไพร |
ละมุดป่า |
ชื่ออื่นๆ |
เดือยไก่ |
ชื่อวิทยาศาสตร์ |
Madhuca thorelii (Pierre ex Dubard) H.J.Lam |
ชื่อพ้อง |
Dasyaulus thorelii Pierre ex Dubard, Isonandra cambodiana (Lecomte) Baehni, Madhuca cambodiana (Lecomte) H.L.Li, Madhuca kerrii Fletcher, Payena cambodiana Lecomte, Payena thorelii (Pierre ex Dubard) Pierre ex Lecomte |
ชื่อวงศ์ |
Sapotaceae |
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ไม้ยืนต้นขนาดกลาง ผลัดใบ สูง 8-15 เมตร เรือนยอดเป็นพุ่มกลม เปลือกลำต้นสีเทา แตกเป็นร่องตื้นๆตามยาว เปลือกในสีชมพูอมแดง มีน้ำยางสีขาวข้นคล้ายนม ยอดอ่อนมีสีน้ำตาลแดง ใบเดี่ยวเรียงสลับเวียน และเรียงแบบถี่ๆใกล้ปลายกิ่ง รูปวงรีกว้าง หรือรูปไข่แกมวงรี กว้าง 4-6 เซนติเมตร ยาว 5-8 เซนติเมตร ผิวใบเรียบเป็นมัน เนื้อใบหนาและเหนียว ปลายใบมนหรือเว้าเล็กน้อย ฐานใบสอบแหลม ขอบใบเรียบ เส้นแขนงใบ 8-9 คู่ ก้านใบยาว 0.5-1.5 เซนติเมตร ดอกช่อกระจุก ออกตามกิ่งหรือซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ช่อดอกยาว 3-4 เซนติเมตร ดอกย่อยจำนวนมาก กลีบดอกสีขาวครีม มีกลิ่นหอม ดอกห้อยลง กลีบดอก 6 กลีบ รูปขอบขนานแคบ ดอกบานเส้นผ่านศูนย์กลาง 8-10 มิลลิเมตร กลีบเลี้ยง 4 กลีบ เรียงเป็น 2 ชั้น ชั้นละ 2 กลีบ ผลสดรูปกระสวย ยาวประมาณ 3 เซนติเมตร ปลายผลเรียวยาวแหลม ผลดิบสีเขียวอ่อน ผิวเรียบ มียางสีขาวคล้ายนม ผลแก่สีเหลือง รับประทานได้ มีกลิ่นหอมคล้ายละมุด แต่ละผลมีเมล็ดมี 1-3 เมล็ด เปลือกเมล็ดแข็ง สีน้ำตาลเข้ม ทรงรี ขนาดกว้าง 0.5-1 เซนติเมตร ยาว 1.5-2 เซนติเมตร ผิวเรียบมัน เนื้อในเมล็ดสีขาว ออกดอกราวเดือนพฤศจิกายนถึงธันวาคม ติดผลราวเดือนมกราคมถึงมีนาคม